3.3 Цахилгаан хэмжигдэхүүнүүд ба электроны урсгал

Огноо 2016/05/25 at 12:34 PM Unknown  

Цахилгаан хэлхээний үндсэн гол хуулийг 1827 онд Германы физикч Георг Ом нээжээ. Энэ хуульд дараах гурван ойлголт хэрэглэгдэнэ: ...
 1. Хүчдэл – Хэлхээний хоёр цэгийн хоорондын потенциалын ялгавар буюу цахилгаан хөдөлгөгч хүч. Энэ хэмжигдэхүүнийг V үсгээр тэмдэглэдэг. ‘Вольт’ гэдэг нэгжээр хэмжиж В үсгээр тэмдэглэж заншжээ. 
2. Гүйдэл – Хүчдэлийн нөлөөгөөр хэлхээгээр гүйх электроны урсгал буюу цахилгаан гүйдэл. I үсгээр тэмдэглэдэг. ‘Ампер’ гэдэг нэгжээр хэмжиж А үсгээр тэмдэглэдэг. 
3. Эсэргүүцэл – Цахилгаан хэлхээг бүрдүүлэгч төхөөрөмж, дамжуулагч утаснууд нь дотоод шинж чанараасаа хамааран электроны урсгалд саад учруулж байдаг. Энэ саад учруулагч хүчийг бид эсэргүүцэл гэж нэрлээд R үсгээр тэмдэглэдэг. Хэмжих нэгжээр нь дээрх эрдэмтний дурсгалд зориулж ‘Ом’-ыг сонгож Ω үсгээр тэмдэглэж байхаар тогтжээ. 

 Хүснэгт 1. Цахилгаан хэлхээний хэмжигдэхүүнүүд

Хэмжигдэхүүн
Хэмжигдэхүүний тэмдэглэгээ
Хэмжих нэгж
Хэмжих
нэгжийн тэмдэглэгээ
Жишээ
Хүчдэл
V
Вольт
B
 AA хуруу зай V=1,5B; 
Цэнэглэдэг AAA зай V=1,2В
Гүйдэл
I
Ампер
A
 I=0,6A;   I=5mA
Эсэргүүцэл
R
Ом
Ω
 R=200Ω;  R=200kΩ

Үнэндээ бол Вольт,  Ампер хоёр ч цахилгааны онолыг судалж байсан алдарт эрдэмтдийн нэрс билээ. Эдгээр эрдэмтдийн талаар өөрсдөө уншиж мэдэж аваарай.

Тайлбар: Хэмжигдэхүүнүүдийг тэмдэглэхдээ олон улсын стандартыг мөрдсөн болно. Манай зарим сурах бичигт дээрх хэмжигдэхүүнүүдийг өөр үсгээр тэмдэглэсэн байж болох тул уншигч та бүү гайхаарай.

Labels: |

0 comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)